Zwaluwen: klein, frivool maar dapper! Iedereen vindt zwaluwen schattige vogeltjes, met hun smokingpakje en hun druk gekwetter. We weten ondertussen ook dat het niet goed gaat met deze lentebodes die elke dag duizenden insecten verorberen. Hun achteruitgang heeft verschillende oorzaken: zowel de lange Afrikareis om te overwinteren, als de veranderingen in de landbouwactiviteiten, het verminderde voedselaanbod en het gebrek aan geschikte nestlocaties. Water in de buurt is ook onontbeerlijk voor de nestbouw.
Huiszwaluwen hebben voor de bouw van hun nest modder nodig en die is in het broedseizoen niet steeds voorhanden of van slechte kwaliteit waardoor de nesten afbrokkelen of naar beneden vallen. In de meeste Meetjeslandse gemeenten werden daarom kunstnesten opgehangen. Succes verzekerd als dit gebeurt bij een reeds bestaande kolonie.
Regionaal Landschap Meetjesland plaatste ook zwaluwtillen in zeven Meetjeslandse gemeenten. Succes nog af te wachten. Soms duurt het wel een paar jaar vooraleer de eerste vogels een nieuwe broedplaats ontdekken en er gewend aan geraken. Ondertussen bezorgt RLM nog steeds kunstnestjes (huis- en boerenzwaluw) om op te hangen waar een bestaande kolonie is en waar de gemeente zelf geen ondersteuning biedt. Ook het aanleggen van een ecologische veedrinkpoel bij landbouwers heeft zijn nut al bewezen als moddervoorraad voor de nestbouwactiviteit van de zwaluwen!
Samen met de andere Oost-Vlaamse Regionale Landschappen brachten we een zwaluwbrochure uit. Je vindt er heel wat praktische informatie en leuke weetjes over de verschillende zwaluwsoorten. Je kan 'Zwaluwen: zwierige acrobaten in de lucht' hier inkijken!
Heb je een zwaluwnestje gezien? Meld het ons met de zwaluwteller hieronder!
Inwoners van de gemeenten die samenwerken met het Regionaal Landschap Meetjesland kunnen ons voortaan via dit digitaal meldpunt laten weten als ze een zwaluwnest hebben gespot.
De zwaluwtil die in Balgerhoeke (Eeklo) werd geplaatst, is voor het eerst bewoond!
Lees meer
Inwoners van de gemeenten die samenwerken met het Regionaal Landschap Meetjesland kunnen ons voortaan via een digitaal meldpunt laten weten als ze een zwaluwnest hebben gespot.
Lees meer
Mensen die dichtbij kolonies huis- of boerenzwaluwen wonen, kunnen kunstnestjes kopen tegen een zeer voordelige prijs.
Lees meerHoe kan je de verschillende soorten herkennen? Wat eten ze graag? Waar brengen ze graag hun tijd door? Lees het hier!
Het gaat niet goed met deze typische lentevogels. Hun aantal loopt jaar na jaar achteruit door een gebrek aan geschikte nestlocaties en een verminderd voedselaanbod door bijvoorbeeld gebruik van pesticides. Huis- en boerenzwaluwen hebben voor de bouw van hun nest modder nodig en die is in het broedseizoen niet steeds voorhanden of van slechte kwaliteit waardoor de nesten afbrokkelen of naar beneden vallen.
Mensen die dichtbij kolonies huis- of boerenzwaluwen wonen, kunnen bij ons kunstnestjes kopen tegen een zeer voordelige prijs!
Vragen? Neem contact met ons op via info@RLM.be
Naast het ons melden van zwaluwnestjes, kan je zelf ook heel wat doen om de verschillende zwaluwsoorten te helpen!
Maak je stallen zwaluwvriendelijk.
Breng latjes of broedplankjes aan op plaatsen waar huis- of roofdieren niet bij kunnen.
Denk in april en mei aan een modderpoel.
Een klein grachtje volstaat al.
Plaats een kunstnest in een permanent geopende schuur, stal of loods.
Vraag hiervoor ons advies.
Stel verbouwingswerken uit tot juli.
Zo kunnen gierzwaluwen ongestoord voor hun kroost zorgen.
Voorzie een kleine opening (4 x 7 cm) in je dakgootbekisting.
Hang een gierzwaluwkast.
Vraag hiervoor ons advies.
Werk een discrete inbouwsteen in bij renovatie of nieuwbouw.
Gierzwaluwen speuren naar imperfecties in muren en daken om hun nesten te bouwen. Dat doen ze bijvoorbeeld graag onder scheefliggende dakpannen of in holtes onder dakgoten.
Stel dakrenovaties uit tot september.
Zo worden huiszwaluwen niet gestoord tijdens het broeden.
Plaats kunstnesten in de buurt van een bestaande zwaluwkolonie.
Zo vindt de huiszwaluw sneller de weg naar de ideale broedplek onder je dak. Vraag hiervoor ons advies.
Voorzie buiten een modderpoel en eventueel wat stro.
Zo heeft de huiszwaluw toegang tot voldoende nestmateriaal.
Boeren- of huiszwaluwen hebben voor de bouw van hun nest modder nodig en die is in het broedseizoen niet steeds voorhanden of van slechte kwaliteit waardoor de nesten afbrokkelen of naar beneden vallen. Kunstnesten kunnen hier een oplossing bieden.
Nestkasten zijn ideale beschermingsmiddelen voor gierzwaluwen. Zij kunnen daar worden gehangen waar nestgelegenheden zijn verdwenen of gewoon om nestplekken te creëren.
Bij soortgerichte acties worden concrete impulsen gegeven om meer en betere leefplaatsen te bieden en bestaande biotopen te bewaren, te verbinden en te verbeteren voor typische fauna en flora in het Meetjesland.
Alle hens aan dek voor onze ‘boerennatuur’ en onze akkervogels, want het gaat niet goed met de akkervogels in Vlaanderen. De Veldleeuwerik ging in 20 jaar maar liefst 95% achteruit! Met de andere akkervogels is het al niet veel beter gesteld.
De kerkuil komt aan zijn naam door zijn associatie met kerken, nog steeds hun favoriete broedplaats. Vroeger joeg dit witte spook dat de nacht doorkliefde met een ijzingwekkende schreeuw de mensen de stuipen op het lijf. Nu is het een geliefde kerk- en schuurbewoner dat op zeer efficiënte wijze komaf maakt met muizen in de omgeving.
Door de jaren heen hebben veel poelen hun functie als veedrinkplaats verloren en verdwijnen ze uit het Meetjeslandse landschap. Naast de intrinsieke landschappelijke waarde vormen deze karakteristieke kleine landschapselementen ook waardevolle biotopen voor amfibieën, oever- en waterplanten, maar ook voor vogels, libellen, ...
Steenuilen zijn sterk gelinkt aan kleine landschapselementen. Met de teloorgang van het landschap en omvorming tot eentonige akkers en weiden, hebben steenuilen het steeds moeilijker om broedgelegenheid en voedsel te vinden.
Regio Meetjesland is zeer divers en ook rijk aan enkele bossen. Het Drongengoedbos is onder andere het grootste aaneengesloten boscomplex in Oost-Vlaanderen. Daarnaast vinden we in het Meetjesland het Provinciaal Domein het Leen, de Lembeekse bossen en de Kwadebossen, Keigatbos, Kallekesbos, Reesinghebos, Torrebos en Zegbroek-Kattenbos.
Behalve de bekende honingbij zijn er bij ons meer dan 150 soorten ‘wilde bijen’. De meeste leven niet in een kolonie (solitair) en zijn daardoor ook niet agressief. Veel wilde bijen graven zelf een gangetje in de grond, andere gebruiken bestaande gaatjes.
Een aantal natuurgebieden uit onze regio zijn extra beschermd door Vlaanderen en Europa. In deze ‘habitatgebieden’ leven dieren en planten die elders nog maar weinig plek vinden. De habitatgebieden zijn deel van het Europese ‘Natura 2000 netwerk’, met bijhorende natuurdoelen om hen verder uit te breiden en te versterken.
Bunkers en kerkzolders vleermuisvriendelijk maken of hoe samenwerking loont! Kerkfabrieken, pastoors, de bunkerbeheerders/eigenaars, ANB, Waterwegen en Zeekanaal, Natuurpunt, JNM en RLM sloegen de handen in elkaar en ijverden voor bescherming van de leefruimte van vleermuizen in het Meetjesland. Aandacht ging vooral naar de kraamkolonies op kerkzolders, winterverblijfplaatsen in bunkers en ecologische verbinding met de bosgebieden.
Het Meetjeslandse krekengebied blijft nog altijd een belangrijk broedgebied voor de Bruine kiekendief. Het INBO (Instituut voor Natuur en Bosonderzoek) heeft hier al enkele jaren een project om de jongen te wingtaggen, zendertjes te bevestigen bij een aantal vogels, het trek- en foerageergedrag te bestuderen.
Om hun voortplantingspoel te bereiken moeten amfibieën zich aan een gevaarlijke oversteek wagen. De belangrijkste poel in het Landschapspark Drongengoed ligt vlakbij de Drongengoedweg. Heel wat kikkers, padden en salamanders moeten op hun tocht deze weg kruisen en daardoor eindigt voor veel beestjes de weg naar een nieuw leven helaas onder de wielen van de auto's.
Vlinders zijn naast frivole fladderaars ook belangrijke bestuivers van bloemen. Ze zijn verzot op nectar en die vinden ze in bloemen. Volwassen vlinders zijn niet zo kieskeurig en drinken nectar van verschillende bloeiende inheemse plantensoorten. Rupsen daarentegen, voeden zich maar met één of enkele soorten.
Rond maar weinig vissen in onze Europese wateren hangt zoveel mysterie als rond de Europese aal. Over de voortplanting was lange tijd zeer weinig geweten.
Niet enkel aan vleermuizen, maar ook aan andere zoogdieren wordt gedacht in het Meetjesland.
Egels zijn prikkelende tuinbewoners. Ze duiken geregeld op in tuinen waar ze zich te goed doen aan slakken, insecten en restjes van kattenvoer. Jammer genoeg gaat het niet zo goed met de egel. Doordat tuinen vaak afgesloten zijn moeten ze zich via de straatkant verplaatsen, waar ze al wel eens onder een auto terechtkomen.
Het Meetjeslands krekengebied is een open poldergebied met daarin kreken, dijken en afwateringsgrachten. De kreken hebben een hoge ecologische waarde, ze maken dan ook deel uit van het Natura 2000-gebied ‘de Polders’.
In het voorjaar worden de huismussen weer geteld (www.mussenwerkgroep.be, Vogelbescherming Vlaanderen). Huismussen waren nog nooit zo schaars als vandaag. Hun aantal is de laatste decennia vrijwel gehalveerd. Niet alleen in Vlaanderen maar in heel Europa en zelfs Azië bemerkt men deze trend. Ook de groepsgrootte neemt geleidelijk af. De verklaring moeten we wellicht zoeken in het verdwijnen van open ruimte en natuur in het landschap, te ‘propere’ tuinen en renovaties waarbij geen ruimte meer is voor nesten.
Het platteland kan heel wat ecosysteemdiensten leveren. De meest gekende ecosysteemdiensten zijn bestuiving en natuurlijke plaagbeheersing. De soorten die deze diensten leveren helpen bij de beheersing van ziektes en plagen en het bestuiven van heel wat gewassen en planten. We zoeken naar win – win situaties voor een duurzaam platteland via de uitwerking van een geïntegreerd faunaplan.
