Rond maar weinig vissen in onze Europese wateren hangt zoveel mysterie als rond de Europese aal. Over de voortplanting was lange tijd zeer weinig geweten.
Akkers en akkerranden zijn een belangrijke biotoop voor heel wat diersoorten, maar door veranderd gebruik in de landbouw hebben akkervogels zoals geelgors, veldleeuwerik en patrijs het moeilijk. Het inzaaien van akkers en randen met een bij- en akkervogelvriendelijk mengsel kunnen het verschil maken en zorgen dat landbouw en natuur bondgenoten worden. De bruine kiekendief is dan weer een rietbroederdie nogal eens graanakkers opzoekt. We beschermen
de nesten waar nodig tegen uitmaaien.
Alle hens aan dek voor onze ‘boerennatuur’ en onze akkervogels, want het gaat niet goed met de akkervogels in Vlaanderen. De Veldleeuwerik ging in 20 jaar maar liefst 95% achteruit! Met de andere akkervogels is het al niet veel beter gesteld.
Toerisme Oost-Vlaanderen organiseerde dit voorjaar samen met IVN Natuureducatie een opleidingstraject ‘Gastheer’ voor toeristische ondernemers in de gemeenten van het Landschapspark. Daarnaast konden ook inwoners en andere enthousiastelingen uit de gemeenten van het Landschapspark dit voorjaar een opleiding ‘Ambassadeur’ volgen.
Onder het motto: ‘Oost-Vlaanderen Klimaatgezond!’ biedt de provincie Oost-Vlaanderen naast de projecten van Regionaal Landschap Meetjesland extra ondersteuning voor de aanplant van een houtkant, heg, bomenrij, hoogstamboomgaard of bos.
In vrijwel alle grote culturen kende men een bijzondere betekenis toe aan bomen.
In de maanden september en oktober puilen de boomgaarden uit van het fruit; menige fruitliefhebber in het Meetjesland gaat dan op zoek naar een bestemming voor het fruit. Anderen zijn benieuwd welke variëteiten appels en peren er aan de bomen groeien, die ze kochten bij het huis of erfden van de grootouders.
Langs landwegen en waterlopen zijn bomenrijen met eiken of populieren opvallende landschapselementen. Ook dreven bepalen het uitzicht van het landschap. Vlinders, vogels en vleermuizen gebruiken rijen bomen als oriëntatiepunten en verbindingsroutes tussen verschillende leefgebieden. Vooral oude, hoge bomen al dan niet met een onderbegroeiing van struiken en kruiden zijn erg waardevol.
Regio Meetjesland is zeer divers en ook rijk aan enkele bossen. Het Drongengoedbos is onder andere het grootste aaneengesloten boscomplex in Oost-Vlaanderen. Daarnaast vinden we in het Meetjesland het Provinciaal Domein het Leen, de Lembeekse bossen en de Kwadebossen, Keigatbos, Kallekesbos, Reesinghebos, Torrebos en Zegbroek-Kattenbos.
Het Meetjeslandse krekengebied blijft nog altijd een belangrijk broedgebied voor de Bruine kiekendief. Het INBO (Instituut voor Natuur en Bosonderzoek) heeft hier al enkele jaren een project om de jongen te wingtaggen, zendertjes te bevestigen bij een aantal vogels, het trek- en foerageergedrag te bestuderen.
Om te genieten van de natuur hoef je niet bij een natuurgebied te wonen. Zelfs als je geen eigen tuin hebt kan je in een stad of dorp genieten van een buitengewoon groen plekje.
Egels zijn prikkelende tuinbewoners. Ze duiken geregeld op in tuinen waar ze zich te goed doen aan slakken, insecten en restjes van kattenvoer. Jammer genoeg gaat het niet zo goed met de egel. Doordat tuinen vaak afgesloten zijn moeten ze zich via de straatkant verplaatsen, waar ze al wel eens onder een auto terechtkomen.
Het Regionaal Landschap wil iedereen, ook jou, warm maken voor natuur en landschap. Met activiteiten en evenementen betrekken we jou bij onze werking, gaan we samen aan de slag voor landschap of maken we kennis met de streek.
Het platteland kan heel wat ecosysteemdiensten leveren. De meest gekende ecosysteemdiensten zijn bestuiving en natuurlijke plaagbeheersing. De soorten die deze diensten leveren, helpen bij de beheersing van ziektes en plagen en het bestuiven van heel wat gewassen en planten. We zoeken naar win–winsituaties voor een duurzaam platteland via de uitwerking van een geïntegreerd faunaplan.
In het project Gestroomlijnd Landschap wordt in samenwerking met de Provincie Oost-Vlaanderen werk gemaakt van de versterking van natuurverbindingen, een betere waterhuishouding en de herwaardering van waterlopen in het landschap.
Knotbomen zijn de groene sieraden van onze streek. Ze vormen een thuishaven voor steenuiltjes en andere vogels, insecten en planten. De bomen moeten elke zes tot tien jaar volledig geknot worden of ze kunnen openscheuren en afsterven.
Hagen vormen natuurlijke afsluitingen rond boerderijen, weiden en boomgaarden. Ze zijn geliefd bij vogels en andere dieren die er zich in schuil houden. Wanneer een haag de kans krijgt breder en hoger uit te groeien, wordt de ecologische waarde groter. Er komen immers meer bloesems en vruchten in voor.
Hoogstamboomgaarden zorgen voor een gevarieerd, kleinschalig landschap. Daarnaast leveren ze een winst voor de natuur, want ze vormen een bijzonder biotoop voor veel planten en dieren. En bovenal: ze leveren lekker fruit!
Het Regionaal Landschap ondersteunt inwoners van het Meetjesland bij de aanleg van een nieuwe hoogstamboomgaard of het beheer van oudere fruitbomen. Daarnaast organiseren we regelmatig kennismakingscursussen waarbij de deelnemers kennismaken met de basisprincipes van aanplant en snoei.
Woon je in het Meetjesland en ben je eigenaar van één of meerdere houtkanten? Of ben je bereid om enkele tientallen of honderden meters houtkant aan te planten langs je weiden of akkers?
Houtkanten en knotbomen geven structuur aan het landschap. Afhankelijk van de standplaats vind je er andere boomsoorten. Iedere houtsoort heeft zijn eigen toepassingen. Ook heel wat dieren zijn ervan afhankelijk: ze vinden er voedsel, een schuilplek of planten er zich voort. Doorheen het hele jaar zijn kanten en knotbomen waardevol. Elke soort bloeit op een ander tijdstip in het voorjaar en trekt op ieder moment verschillende bestuivers aan. In het najaar voorzien de vruchten de dieren van een lekkere maaltijd.
In het voorjaar worden de huismussen weer geteld (www.mussenwerkgroep.be, Vogelbescherming Vlaanderen). Huismussen waren nog nooit zo schaars als vandaag. Hun aantal is de laatste decennia vrijwel gehalveerd. Niet alleen in Vlaanderen maar in heel Europa en zelfs Azië bemerkt men deze trend. Ook de groepsgrootte neemt geleidelijk af. De verklaring moeten we wellicht zoeken in het verdwijnen van open ruimte en natuur in het landschap, te ‘propere’ tuinen en renovaties waarbij geen ruimte meer is voor nesten.
In 2017 werd Veneco, in samenwerking met Cultuuroverleg Meetjesland (COMEET) en Regionaal Landschap Meetjesland, erkend als Intergemeentelijke Onroerend Erfgoeddienst Meetjesland of kortweg IOED Meetjesland.
Kamsalamanders zijn onze grootste inheemse watersalamanders, de soort geniet Europese bescherming en vanuit Vlaanderen loopt er een soortbeschermingsprogramma.
De kerkuil komt aan zijn naam door zijn associatie met kerken, nog steeds hun favoriete broedplaats. Vroeger joeg dit witte spook dat de nacht doorkliefde met een ijzingwekkende schreeuw de mensen de stuipen op het lijf. Nu is het een geliefde kerk- en schuurbewoner dat op zeer efficiënte wijze komaf maakt met muizen in de omgeving.
Bomen kan je ongemoeid laten doorgroeien maar van de meeste bomen kan je ook knotbomen of tronken maken, als je ze op jonge leeftijd kort afzaagt in de winter.
De vernieuwde hoogspanningsverbinding tussen Zeebrugge en Zomergem zal duurzame energie van op zee landinwaarts brengen. De eerste nieuwe pylonen zijn ondertussen al in het landschap verschenen. Met de aanplant van 'bufferend groen' willen Elia en het Regionaal Landschap Meetjesland de impact op ons landschap sterk verminderen.
Landschapspark Drongengoed is een Strategisch Project van Ruimte Vlaanderen.
Onder algemene landschapszorg verstaan we het stimuleren van het behoud, het herstel en de ontwikkeling van cultuurhistorische en esthetische landschapswaarden alsook van de kleine landschapselementen.
Wist je dat het Meetjesland enkele prachtige gebieden telt die erkend zijn door Europa als Natura 2000-gebieden? Waarschijnlijk niet, daarom wil Regionaal Landschap Meetjesland met het project LIFE ANIMATED jullie laten kennismaken met de typische natuur en diersoorten in deze gebieden via een kort animatiefilmpje. Later willen we jullie deze gebieden ook echt laten verkennen via digitale spelletjestochten en begeleide natuurwandelingen.
Het spel 'Moord in de poel' leert kinderen meer over het rijke waterleven.
Een aantal natuurgebieden uit onze regio zijn extra beschermd door Vlaanderen en Europa. In deze ‘habitatgebieden’ leven dieren en planten die elders nog maar weinig plek vinden. De habitatgebieden zijn deel van het Europese ‘Natura 2000 netwerk’, met bijhorende natuurdoelen om hen verder uit te breiden en te versterken.
Het Meetjeslands krekengebied is een open poldergebied met daarin kreken, dijken en afwateringsgrachten. De kreken hebben een hoge ecologische waarde, ze maken dan ook deel uit van het Natura 2000-gebied ‘de Polders’.
Agrarische gronden worden deels ingenomen door recreatieve en professionele paardenhouderijen. Deze groeiende en dynamische paardensector heeft daardoor een belangrijke impact op zowel landbouw als op natuur en landschap.
Na hun winterslaap trekken padden, kikkers en salamanders massaal naar hun voortplantingspoelen. Daar zijn ze zo honkvast aan verbonden, dat ze geen rekening houden met het moordend verkeer.
Om hun voortplantingspoel te bereiken moeten amfibieën zich aan een gevaarlijke oversteek wagen. De belangrijkste poel in het Landschapspark Drongengoed ligt vlakbij de Drongengoedweg. Heel wat kikkers, padden en salamanders moeten op hun tocht deze weg kruisen en daardoor eindigt voor veel beestjes de weg naar een nieuw leven helaas onder de wielen van de auto's.
Een poel of ‘put’ was oorspronkelijk een drinkplaats voor het vee. Nu onderhouden en graven we nieuwe poelen om hun landschaps- en natuurwaarde. Onder meer heel wat kikkers en salamanders vinden er hun thuis. Voeg zelf geen vissen toe, want zij verorberen de larven van waterdieren. Staat er water in je poel, dan komt het leven vanzelf.
Bij soortgerichte acties worden concrete impulsen gegeven om meer en betere leefplaatsen te bieden en bestaande biotopen te bewaren, te verbinden en te verbeteren voor typische fauna en flora in het Meetjesland.
De Splenterbeek en de Ede vormen de natuurlijke verbindingen tussen de natuur- en bosgebieden van het Drongengoedcomplex. De valleien zijn belangrijk voor de afwatering van de hoger gelegen gebieden. De Splenterbeek en haar zijbeken doorkruisen het landschap en hebben een belangrijke ecologische waarde. In het stroomgebied van de Ede staat het beperken van wateroverlast centraal. De basisidee is water vasthouden waar het kan en water afvoeren waar het moet. Dit project is nu ten einde, hieronder kan je de realisaties binnen dit project bekijken.
Steenuilen zijn sterk gelinkt aan kleine landschapselementen. Met de teloorgang van het landschap en omvorming tot eentonige akkers en weiden, hebben steenuilen het steeds moeilijker om broedgelegenheid en voedsel te vinden.
Met het project Stevin breidt Elia het 380kV-net uit tussen Zeebrugge en Zomergem. Concreet wordt er een dubbele hoogspanningsverbinding aangelegd. Elia wil de visuele impact voor het landschap beperken en plantte op eigen terrein alvast veel bomen en struiken aan. Op privéterrein was het echter aan de inwoners. Heel wat inwoners deden een beroep op het Elia-fonds om zelf aanplantingen te doen.
Bunkers en kerkzolders vleermuisvriendelijk maken of hoe samenwerking loont! Kerkfabrieken, pastoors, de bunkerbeheerders/eigenaars, ANB, Waterwegen en Zeekanaal, Natuurpunt, JNM en RLM sloegen de handen in elkaar en ijverden voor bescherming van de leefruimte van vleermuizen in het Meetjesland. Aandacht ging vooral naar de kraamkolonies op kerkzolders, winterverblijfplaatsen in bunkers en ecologische verbinding met de bosgebieden.
Altijd al van vleermuizen gehouden? Of heb je net wat schrik van deze fladderaars? In deze bundel kom je heel wat te weten over deze mysterieuze nachtwezens en is dan ook zeer geschikt om kinderen op een laagdrempelige manier te laten kennismaken met de vleermuis.
Vlinders zijn naast frivole fladderaars ook belangrijke bestuivers van bloemen. Ze zijn verzot op nectar en die vinden ze in bloemen. Volwassen vlinders zijn niet zo kieskeurig en drinken nectar van verschillende bloeiende inheemse plantensoorten. Rupsen daarentegen, voeden zich maar met één of enkele soorten.
De valleien van de Driesbeek en de Wagemakersbeek vormen de landschappelijke verbinding tussen het Drongengoed, Het Leen en het Keigatbos. Om dit valleilandschap te versterken, stimuleert de provincie Oost-Vlaanderen samen met het Regionaal Landschap Meetjesland de aanplant en aanleg van nieuwe kleine landschapselementen.
In ons project Zilvergroen willen we de natuur binnenbrengen bij ouderen en tegelijkertijd de mogelijkheid scheppen om met beperkte mobiliteit in de buitenlucht aan natuurbeleving te doen. Heel wat onderzoeken hebben immers aangetoond dat natuur belangrijke gezondheidseffecten heeft, ook bij ouderen! Met natuurrugzakken, met daarin heel wat verschillende materialen die te maken hebben met natuur, komen we aan beide doelstellingen van het project te gemoet. Om de rugzakken te vullen, doen we graag beroep op de ideeën en kennis van mensen die vaak met ouderen werken of ermee in contact komen.
Zwaluwen: klein, frivool maar dapper! Iedereen vindt zwaluwen schattige vogeltjes, met hun smokingpakje en hun druk gekwetter. We weten ondertussen ook dat het niet goed gaat met deze lentebodes die elke dag duizenden insecten verorberen. Hun achteruitgang heeft verschillende oorzaken: zowel de lange Afrikareis om te overwinteren, als de veranderingen in de landbouwactiviteiten, het verminderde voedselaanbod en het gebrek aan geschikte nestlocaties. Water in de buurt is ook onontbeerlijk voor de nestbouw.